Voor haar reis had Tjitske Kuiper het idee dat Malawi in een negatieve spiraal zat. ,,Door de informatie die je van tevoren leest, krijg je een bepaalde indruk van het land en de inwoners. Maar toen wij daar waren, kreeg ik een veel genuanceerder beeld. We hebben veel gezien, talrijke mensen gesproken en projecten bezocht. Ik heb gemerkt dat het taboe op aids sterk aan het verminderen is. De mensen zijn vrij open over de ziekte. Mede doordat nu voor iedereen gratis medicijnen beschikbaar zijn, durven mensen er ook eerder voor uit te komen. Er is voorlichting en steeds meer kennis, waardoor veel mensen geholpen kunnen worden. De overheidsziekenhuizen verstrekken gratis medicijnen. Natuurlijk kunnen de armste inwoners die geen ziekenhuis in de buurt hebben, daar niet van profiteren. Maar er zijn ook hulporganisaties die de medicijnen naar hen toe brengen.’’

De vrouwen hebben een ondergeschikte rol. Kuiper: ,,Ze zorgen voor de kinderen en moeten altijd klaar staan voor hun man, ook op seksueel gebied. Mannen zijn meestal veel ouder dan hun vrouw of vrouwen. We vertelden onze chauffeur dat vrouwen in Nederland vaak ongeveer even oud zijn als hun man. Daar stond hij versteld van. Hij was wel nieuwsgierig naar Nederland, maar vond het vreemd dat er zulke verschillen waren tussen onze landen.’’

De groep Nederlandse vrouwen vertegenwoordigde verschillende hulporganisaties. Ze gaan verslag uitbrengen over de problemen in Malawi. ,,Maar ik heb gelukkig ook heel veel mogelijkheden gezien’’, benadrukt de Barneveldse. ,,Zoals mooie voorbeelden van microkrediet. Vooral vrouwen maken hier gebruik van en er zijn echt goede ideeën.’’

Ze zag ook andere hoopgevende voorbeelden. ,,Ik was een dag te gast bij een weduwvrouw die kippen hield. Ze had 150 kippen, die ze verkocht. Ze zat aan de rand van de wijk, vlakbij een voetbalstadion, zodat ook de rijkere mensen haar konden vinden. Nadat alle kippen weg zijn, mogen de andere inwoners van de krottenwijk de mest hebben, die ze zelf ophalen. Daarna kunnen er weer nieuwe kippen in de schuur. Door dit bedrijfje heeft ze een hogere maatschappelijke positie gekregen, hoewel ze weduwe is.’’

Malawi is één van de armste landen van de wereld, maar Kuiper was verrast door het grote aantal succesvolle projecten en initiatieven. ,,Er zijn veel ideeën en veel mensen met een visie voor het land. De president is christelijk, er zitten ook vrouwen in het kabinet. Door deze regering worden de problemen hanteerbaarder. Er is gratis basisonderwijs van een redelijk niveau. En de gratis medicijnen en testen tegen hiv/aids zorgen ervoor dat ook dit probleem wordt aangepakt. De mensen willen wel veranderen, maar het is lastig.’’

De officiële cijfers in Malawi melden dat vijftien procent van de bevolking besmet is met het hiv-virus. Kuiper denkt dat het werkelijke percentage veel hoger ligt. ,,Wij zijn natuurlijk maar kort geweest, maar we hebben wel veel gezien. In de meest afgelegen gebieden konden we helaas niet komen, daar zullen ook veel zieken zijn. Er wordt veel gedaan om aids uit de taboesfeer te halen. Vrouwen spelen daar een grote rol in, ook in hulporganisaties. De kerken doen er eveneens veel mee. Het is in Malawi heel normaal dat een man meerdere vrouwen heeft, zodat de ziekte makkelijker is over te dragen. Als wij zeiden dat dit in Nederland niet normaal is, keken ze ons vreemd aan.’’

Kuiper sprak ook met een dominee van een kerk. ,,Zijn gemeente bestond uit vijfduizend leden en zij zorgden voor ongeveer duizend weeskinderen. Dit soort initiatieven hebben extra steun nodig.’’

,,De mensen zitten met hun benen diep in de modder, maar hebben het hart op de goede plek’’, vat ze samen. ,,Ik word blij van zoveel zelfredzaamheid en veerkracht. Zo kan er, soms met hulp van buitenaf, toch veel worden gedaan. Zodat het land langzaam in een positieve spiraal terecht komt. Dat zou geweldig zijn!’’

Meer informatie op de website www.positiefinactie.nl.