Op donderdag 19 oktober vergaderde de gemeenteraad de hele dag over de begroting 2007. In de afgelopen weken is er veel beroering ontstaan over de hoogte van de stijging van de OZB-tarieven. De gemeenteraad heeft tijdens de begrotingsbehandeling het percentage naar beneden bijgesteld: in plaats van 37% stijgt de OZB in 2007 met 30% en in 2008 met drie procent. Nog steeds een forse stijging. Maar wel nodig! Er moeten immers goede schoolgebouwen komen, we moeten onze gasten (de statushouders) fatsoenlijk huisvesten en van inkomen voorzien, uw veiligheid moet gewaarborgd blijven en een aantal sportclubs wachten al jaren op betere faciliteiten.

De ChristenUnie heeft daarom ingestemd met een verhoging van het OZB-tarief van dertig procent. In 2008 kan het tarief nog licht stijgen, mits het college aantoont dat het echt nodig is.
De belastingverhoging is helemaal niet leuk, maar wel ontzettend nodig!

Onderstaand de bijdrage van Tjitske Kuiper in de eerste termijn.

Meneer de voorzitter,

“In de schoot geworpen rijkdom is weer snel verdwenen, gestage groei maakt rijk”. Een stukje tekst uit het Spreukenboek uit de bijbel. Hier zit misschien een waarheid in voor vandaag.

Het coalitieakkoord is voortvarend ter hand genomen en tezamen met de vele wettelijke verplichtingen resulteert dit in een stevig kostenplaatje. In het voorjaar hebben we gesproken over de kaders en die liggen dus vast. Vandaag gaat het dan vooral over het tempo en de bijbehorende kosten.

In het coalitieakkoord staat vermeld dat een eventuele belastingverhoging gefaseerd ingevoerd gaat worden. Het is dan ook vanwege dit ‘harde’ feit dat we als ChristenUnie het voorstel van een eenmalige OZB verhoging niet zonder meer kunnen meemaken. Dit kan ook anders ingevuld worden naar onze mening.
Hier komen we dan ook straks op terug in de vorm van een motie.

Verlanglijst is weg
Dit jaar is voor het eerst dat er achterin het boekwerk van de begroting niet een lijst is opgenomen met de titel: “Niet gehonoreerde beleidstoevoegingen”. Een verlanglijst met merendeels noodzakelijke wensen die niet ingewilligd kon worden wegens een tekort aan financiën. Die lijst werd ieder jaar langer en zo ook de lijst van insprekers op de begrotingsdag. Met de start van deze coalitiepartijen is dan ook gekozen om zaken fors aan te pakken en er is beslist een behoorlijke inhaalslag te maken deze komende jaren. Wij willen niet dat de burgers nog langer met een kluitje het riet in worden gestuurd en dat zaken voortdurend uitgesteld moeten worden omdat er geen begrotingsruimte is. Ik herinner mij in dit verband de verzoeken om betere schoolgebouwen, het behoud van het biologisch centrum, de bibliobus enz enz.
Het is echt tijd om een andere benadering te kiezen.

Hoge belastingstijging
Maar daar hangt een financieel kaartje aan. En dat laatste valt niet mee. Ruim 37 % voor huiseigenaren en 12 % voor eigenaren van niet-woningen. Het klinkt dramatisch. Toch zijn de belastingen lager dan in 2005. Door de afschaffing van het gebruikersdeel van de OZB was 2006 een erg gunstig jaar voor de inwoners.
De ChristenUnie is echter van mening dat er nog zaken in de begroting zitten die iets naar beneden bijgesteld kunnen worden, zodat ook het percentage OZB-verhoging lager kan zijn. Ik kom daar straks op terug.

Alternatieve mogelijkheden?
Is het dan niet oneerlijk dat de lastenstijging volledig terecht komt bij de huiseigenaren? Ja, maar dat is helaas een keuze geweest van het huidige kabinet. De ChristenUnie heeft dit nooit gesteund. Barneveld is op dit punt geen uitzondering dus. Het is landelijk beleid.
Zijn er dan geen andere manieren om de lasten beter te verdelen? Dat zou kunnen door middel van de toeristen- en forensenbelasting. Van deze oplossingsrichting hoeven we geen wonderen te verwachten. Het kan slechts een klein effect teweegbrengen in het geheel van deze begroting. Dit is dan ook niet de oplossingsrichting waar we vanuit zijn gegaan.
In onze ogen is het dan ook ; zie onder ogen dat we dit zelf moeten dragen. Wij betreuren wel dat alleen de huiseigenaren de OZB moeten opbrengen. Dat is in onze ogen oneerlijk. Maar binnen de gemeentewet zijn er helaas voor ons geen andere mogelijkheden open gelaten.

Oorzaken
Wat heeft ertoe bijgedragen dat we nu opeens zo sterk moeten stijgen met de OZB?
Feit is dat in het verleden de algemene reserve flink gevoed werd door het grondbedrijf. Die tijden zijn voorbij in Nederland. We hebben allemaal te maken met grondspeculanten en sinds de wet openbaarheid bestuur moet je als gemeente volledig openheid van zaken geven over je ruimtelijke plannen. Het is dus niet gek dat vele gemeenten hierdoor financieel in zwaar weer terecht zijn komen. Op de een of andere manier moet dat gecompenseerd worden door een nieuw beleid.

Te lang op de rem
Een andere factor is misschien wel dat we als raad de afgelopen jaren steeds een enorme rem op de OZB hebben gehouden. Op zich prima. Maar we zijn daarin te ver gegaan en hebben te lang die rem vastgehouden. Het is heel verschillend hoe in gemeenteland hierop gereageerd is op de nieuwe situatie rondom bijvoorbeeld grondaankopen en ruimtelijk beleid. Het maken van verstandige keuzes met deze gewijzigde omstandigheden heeft ook in onze achterban en fractie de afgelopen jaren steeds tot veel discussie geleid, maar we zijn er als ChristenUnie raadsleden nu van overtuigd dat we als gemeente klem komen te zitten als we op die lage tarieven blijven. Er zijn vele voorzieningen nodig en aan sommige taken hebben we beslist te weinig gedaan met elkaar.Zo gaan we op het gebied van milieu en opvang van statushouders spoedig een verbetering laten zien wat ons betreft. Zaken zijn schandalig achterop geraakt hier. En dan laat ik onderwijshuisvesting nu maar eens even achterwege als voorbeeld.

Wat wel goed is, is dat we naar kostendekkende tarieven zijn gegaan de afgelopen jaren. Hierdoor wordt inzichtelijk wat diensten aan onze inwoners kosten en wordt in rekening gebracht wat gebruikt wordt. Een eerlijke manier.

De programmalijnen doorlopend merken we de volgende zaken op:

• Bestuur
  Er wordt flink ingezet op de digitalisering van diensten naar de burgers toe. Wij vinden de terugverdieneffecten pas terug in 2010 en zijn van mening dat er op deze post wel iets getemperd kan worden. Het gaat hier om hele grote bedragen en de cijfers zijn op dit punt onvoldoende hard gemaakt. Wij komen dan ook met een motie op dit punt. Fasering is ook hier op z’n plaats.
• Veiligheid
  Er wordt gesproken over de inzet van extra BOA’s. Wij zijn van mening dat inzet van extra BOA-uren de politietaken niet kunnen opvullen. We hebben het dan echt over een ander kaliber. Wij vragen de portefeuillehouder z’n uiterste best te doen om voldoende politiemenskracht ook in onze regio te garanderen. En de BOA’s hebben meer de handen vrij doordat er taken wegvallen bij parkeertoezicht. Immers bij parkeerterreinen met slagbomen is controle niet meer nodig.
  Er is 634.000 euro extra nodig voor brandweer, rampenbestrijding en openbare orde en veiligheid vindt onze fractie wel erg veel. 17% extra voor een post vraagt om een betere onderbouwing. En dat terwijl er een regionaliseringsomslag gaat plaats vinden.
• Lokale economie
  U kiest voor een viertal speerpunten voor economisch beleid. Wij ondersteunen dat. Vergeet echter daarbij niet dat onze gemeente ook groot geworden is door de oorspronkelijke landbouw. Uw inzet mag dan ook niet alleen berusten op functieverandering in deze sector. Er wordt nog steeds goed werk verricht en velen verdienen hun brood in deze gezinsbedrijven. Kamperen bij de boer kan een aanvullend inkomen genereren. Wij komen op dit punt met een motie.
• Cultuur
  Financiering vanuit de gemeente moet gepaard gaan met een stuk zakelijkheid en nuchterheid. Van belang is te weten of de vorming van een basisbibliotheek extra financiën vraagt. We zijn blij dat ook Crescendo eindelijk ook een positie heeft kunnen verwerven in de paragraaf van deze begroting en wat ons betreft mogen ze hun naam eer aan doen. Luider worden moet weer mogelijk zijn in Voorthuizen.
• Recreatie en sport
  Goede voorzieningen zijn van groot belang voor met name de jeugd. De beste hangplek is nog altijd het sportveld. Aktief aan sport deelnemen vult de levens van veel jongeren op een gezonde manier.
• Werk en inkomen
  Te bezien valt of de komende jaren ook binnen de uitvoering van de WSW en de gelden van de GGD zuiniger kan worden omgegaan met de middelen. Wat ons betreft mag dat wel eens onder de loep genomen worden hoe we op dat punt omgaan met de middelen. Iets voor de commissie in het kader gelijke monniken, gelijke kappen. Complimenten voor de inzet op het gebied van toeleiding naar werk en aanpak schuldhulpverlening. Er is op die punten goed werk verricht.
• Milieu
  Een ernstige berisping van hogerhand voor Barneveld. U neemt als college deze zaak hoog op en terecht. We steunen dan ook de begrotingsvoorstellen op dit punt. Op deze afdeling werkt men met te weinig mensen om de taken naar behoren te kunnen vervullen.
• Welzijn en zorg
  De aangekondigde nota jeugdbeleid laat veel activiteiten zien op het gebied van ‘fun’ en vertier. Wij denken dat doel twee, nl preventieve activiteiten veel belangrijker is en hopen dat het college daar in de nota veel aandacht aan zal geven. Het kerndoel van het jeugdbeleid dient het creëren van welzijn van onze jeugd en jongeren. Dit dient te gebeuren vanuit een geïntegreerde benadering, samen met betrokken instanties zoals scholen, wijkplatforms, villa 29, kerken, sportverenigingen etc. Wij roepen het college op om uit te gaan van die geïntegreerde benadering zodat voorkomen wordt dat jongeren tussen de wal het en het schip komen. Namens de betrokken organisaties heeft de heer Van der Meiden van HdS het idee geopperd om een Centrum voor Gezin en Jeugd op te richten. Wij vinden dit een goed idee en vragen het college te bekijken of dit een goed middel zou kunnen zijn om de regie op het jeugdbeleid te verbeteren.

Samenvattend: heel veel noodzakelijke voornemens worden aangepakt. Dat gaat heel veel geld kosten en dat doet pijn. Toch denken wij er goed aan te doen, gezien de doelen die ermee bereikt worden en de noodzaak die er is.
Wel komen wij als coalitiepartijen gezamenlijk met een voorstel tot enige tempering. Indachtig aan de spreuk waarmee wij deze bijdrage begonnen.

Tot slot spreekt de ChristenUnie de oprechte wens uit dat God het werk in onze gemeente mag zegenen.