Ineens was het er: Twitter. En in één keer lijkt de halve wereld ermee actief. Ook in de Barneveldse gemeenteraad schiet de microblogdienst wortel. Waarom hechten lokale politici er waarde aan? Wat is de zin en onzin van Twitter?

Normaliter regel je een interview via de telefoon. Je belt de geïnterviewde, legt helder uit wat de motieven zijn voor je belletje en vraagt om zijn of haar medewerking. Na wat geblader door beider agenda’s - soms geen sinecure - volgt een afspraak. Dit verhaal is op andere wijze tot stand gekomen, althans voor een deel. Op 30 juli gaat er een bericht uit via Twitter. Een kort bericht, want de ‘microblogservice’ geeft je per tweet - zo heten berichten op Twitter - niet meer dan 140 tekens, vergelijkbaar met de lengte van een lang sms’je. Aldus: ‘Maak voor de BK een verhaal over politiek en Twitter. Zin om mee te werken?’

De tweet is gericht aan de raadsleden @BSchermers (CDA), @schuringh (ChristenUnie) en @AGuldie (VVD). Op Twitter begint elke naam met een apenstaartje. Een reactie blijft niet lang uit. Schermers reageert: ‘met veel plezier. Neem aan alle comm. via twitter... Waar wil / ga je het over hebben?’. De basis voor het interview is gelegd en zonder uit te leggen waarover ik bel, kunnen we aan de telefoon direct overgaan tot het interview.

Het is slechts één van de velen manieren waarop Twitter kan worden ingezet, wat wel blijkt uit de explosieve groei die het medium doormaakt; volgens onderzoekbureau Nielsen groeide Twitter het afgelopen jaar met 1382 procent. Bezochten in februari 2008 slechts 425.000 bezoekers de site, in dezelfde maand in 2009 stond de teller al op 7 miljoen.

Ook in de Barneveldse gemeenteraad schiet het fenomeen wortel en houden de drie eerdergenoemde raadsleden elke dag hun Twitter bij. Waarom doen ze dat? Wat maakt Twitter voor Barneveldse politici belangrijk? ,,Het is vooral een manier om te laten zien waarmee je bezig bent”, zegt Heimen Schuring. ,,Dat is belangrijk. Er wordt vaak gezegd dat niet duidelijk is wat een politicus doet, dat we niet zichtbaar zijn. Via mijn Twitter kun je nu makkelijk volgen welke onderwerpen mij bezighouden, welke standpunten ik inneem.” Een voorbeeld daarvan is te zien op 30 juni. Als de raadsvergadering in volle gang is, loopt de Twitter-site van Schuring vol met berichten. ‘Aan de orde de verkeerstunnel onder spoor bij Harselaar. Dit is echt nodig. Voor goed OV en goede ontsluiting Harselaar’, meldt de politicus bijvoorbeeld. Of: ‘We moeten het raadsvoorstel over de tunnel onder het spoor voor middennacht aannemen. Gaat dat lukken...’.

,,In raadsvergaderingen laat ik vaak even weten waar we op dat moment mee bezig zijn”, zegt Schuring, ,,zodat ook mensen die het niet zien zitten naar de raadsvergadering te komen direct kunnen volgen wat er zich afspeelt. Ik vraag ook vaak of mijn ‘followers’ nog suggesties of ideeën hebben over een onderwerp dat wordt behandeld. Dat maakt Twitter interactief. Je hebt binnen de kortste keren een paar reacties binnen. Die zetten je weer aan het denken. Een goede manier om zelf scherp te blijven.”

De snelheid en laagdrempeligheid zijn volgens Bernard Schermers de sterkste kanten van Twitter. ,,Het is makkelijk met onbekende gelijkgestemden in contact te treden.” Zelf bijvoorbeeld kende hij PvdA-kamerlid Paul Tang niet, maar reageerde hij regelmatig op zijn tweets over de kredietcrisis en de rol van de bank daarin. ,,Ik ben zelf bankier, dus kon inhoudelijk reageren. Daarop ontstond een interessante discussie over de oplossingen voor de kredietcrisis. Dat heeft onze inzichten verscherpt.” Volgens Schermers verandert de manier van communiceren door Twitter. ,,Twitter is klassenloos. Je bent net zo goed aan het praten met een vriend als met minister Verhagen of een Tweede-Kamerlid. Andere communicatiemiddelen op internet bereiken dat niet. Ik zou Tang nooit een mailtje sturen, hetzelfde geldt voor de minister. Die drempel is veel hoger, het zoeken van contact heeft dan direct een officieel karakter. Aan Twitter kleven die bezwaren helemaal niet.”

Doordat iedereen participeert op Twitter ontstaat een ‘wisdom of crowds’, de wijsheid van groepen, zegt Schermers. ,,Iedereen kan zich in gesprekken en discussies mengen. Niemand heeft de waarheid in pacht, samen werk je naar een oplossing of standpunt toe.” Op die manier is Twitter interessant voor een lokaal politicus. ,,Ik gebruik het om te laten zien wat ik doe, maar ook om te vragen wat mijn followers van bepaalde issues denken. Je maakt gebruik van kennis en meningen in je netwerk.” Adriaan Guldie ziet daarin ook de kracht van Twitter, al vindt hij de beperkte grootte van zijn netwerk momenteel het probleem. ,,Dat is te klein om er echt een beroep op te doen. Voor een stevige discussie vind ik Twitter echter heel interessant, netwerk of niet.”

Schuring zet vraagtekens bij het discussiëren op Twitter. ,,Ik gebruik het als zendstation. Ik laat zien wat ik aan het doen ben, maar ga geen discussie aan met mijn collega’s. Daarvoor is Twitter te beperkt; in 140 tekens kun je nooit je boodschap kwijt en als je die plaatst, is het bericht al snel onvolledig. De gemeenteraad of het weblog lijken me voor een discussie een betere plek.” Schermers en Guldie zijn het oneens. ,,Wellicht dat Schuring te lang van stof is dat hij niet in 140 tekens een inhoudelijke reactie kan plaatsen”, zegt Guldie. ,,Mij lukt dat best. Juist om te discussiëren is Twitter een goed medium.” Schermers: ,,Je kunt razendsnel met elkaar van ideeën wisselen en als je meer dan 140 tekens nodig hebt, kun je altijd nog een nieuwe tweet plaatsen. Twitter is ideaal voor een discussie; het dwingt je standpunten compact voor het voetlicht te brengen. Daar moeten sommige politici wellicht aan wennen, maar je kunt daar beter gebruik van maken, dan de discussie mijden.” Hij noemt discussie op Twitter onvermijdelijk. ,,Als je als politicus een bericht plaatst en er wordt kritisch op gereageerd, dan moet je antwoorden. Of je het plaatst om te zenden of niet.”

Een ander heikel punt: leidt Twitter af tijdens een raadsdebat? Gerdi Verbeet, voorzitter van de Tweede Kamer, kwam eerder tot deze conclusie nadat minister Verhagen en staatssecretaris De Vries tijdens een debat met de Tweede Kamer op Twitter berichtjes achterlieten. Verbeet gaat kamerleden nu aanspreken zodra ze merkt dat die teveel met hun mobiele telefoons bezig zijn. Aat Barendregt, gemeenteraadslid voor Pro’98, vindt dat ,,Twitterende politici in de raadzaal hun energie op een verkeerde manier besteden.” ,,Tijdens een debat moet je je concentreren op het onderwerp en niet op het scherm van een mobieltje.” Hij gelooft er niet in dat Twitter op een goede manier informeert over zaken die spelen tijdens een raadsdebat, noch in de discussiefunctie van Twitter. ,,Als die mensen werkelijk geïnteresseerd zijn, komen ze naar de raadzaal. En voor een echte discussie heb je veel meer nodig dan Twitter. Je moet je goed documenteren, stevig met elkaar argumenten uitwisselen. In de raad gaat het soms al te kort door de bocht, met Twitter is dat al helemaal het geval.”

Schermers vindt dat een ouderwetse opvatting. ,,Alles gaat tegenwoordig snel, snel, snel. Je hebt dan de keuze: profiteer je ervan of laat je een mooie kans liggen om mensen te informeren? Ik kies dan voor het eerste.”Overigens zegt het trio dat het plaatsen van een bericht op Twitter niet afleidt tijdens een debat. ,,Dat heb je in een handomdraai gedaan. Je concentratie blijft gericht op wat er gebeurt in de raadzaal.” Ze geven toe dat er niet enkel voordelen aan Twitter kleven. ,,Waar je voor moet oppassen is dat je je followers gaat zien als representatieve achterban”, zegt Schuring. ,,Je moet je ervan bewust zijn dat die slechts een fractie van de samenleving vormen..”

Dat Twitter een rol gaat spelen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 staat vast, zeggen ze. ,,Reageren op nieuws krijgt een nieuwe dimensie”, denkt Schermers. ,,Tijdens de verkiezingen wordt traditioneel snel nieuws gemaakt en moet ook snel worden gereageerd. Het is nu mogelijk om via Twitter razendsnel een eerste reactie te geven. In een dagbladdorp als Barneveld zou dat nog wel eens een grote rol kunnen gaan spelen, voor zowel politici als journalisten."

Voor meer informatie over Twitter op website ChristenUnie: www.barneveld.christenunie.nl/twitter

Bron: Barneveldse Krant (Luuk Esser), 15 augustus 2009