Wethouder Leen Verweij heeft maandag de contracten ondertekend met de winnaars van de Europese aanbesteding voor huishoudelijke zorg in de gemeente Barneveld: Amant, Icare en De Nieuwe Zorg Thuis. De wethouder van de ChristenUnie lag de afgelopen maanden zwaar onder vuur, omdat de christelijke thuiszorgorganisatie HdS uit Barneveld buiten de boot viel. ,,Het was een lastige periode’’, zegt hij met gevoel voor understatement.

Hoe kijkt u terug op de procedure van aanbesteding?
,,Met een goed gevoel. Vanaf het begin hebben we met grote inzet en zorgvuldigheid aan deze complexe procedure gewerkt. Ik heb nooit gedacht: ‘Dit doen we er wel even bij’. Ik heb daarnaast al mijn best gedaan om de gemeenteraad goed te informeren, ook als het formeel om bevoegdheden ging van burgemeester en wethouders. Ik heb steeds gezocht naar voldoende politiek draagvlak. Bovendien hebben we de hulp ingeroepen van externe adviseurs, omdat deze aanbesteding nieuw was voor ons.’’


Was u verrast dat de HdS een kort geding aanspande?
,,Dat is natuurlijk hun goed recht, maar voorafgaand en tijdens de procedure was geen sprake van een gespannen verhouding. Sterker nog: de HdS heeft absoluut een rol gehad in de debatten over de invulling van onze visie op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning. De kritiek kwam pas ná de uitslag. De HdS had in het begin van de procedure alle ruimte om vragen te stellen over het bestek. Dat had kunnen leiden tot aanpassingen, zoals na vragen van anderen ook is gebeurd. Ze hebben daar expliciet geen gebruik van gemaakt en dat is de verantwoordelijkheid van de HdS. Ik beschouw het kort geding als een verdrietig hoogtepunt.’’

Waar had u de grootste moeite mee?
,,Dat mij is verweten dat ik in het bestek onvoldoende ruimte zou hebben geboden aan identiteit. Ik word nog liever beschuldigd dat ik slordig te werk ben gegaan dan geen oog en oor te hebben voor identiteit. Wat mij ook stoorde, was de suggestie die de HdS wekte dat zij de enige organisatie is die christelijke zorg kan leveren. Laat ik duidelijk zijn: wij hebben bij de aanbesteding de maximale ruimte gezocht als het gaat om identiteit. Maar je hebt wel te maken met Europese regelgeving en als wethouder moet ik ‘de wet houden’. Dat we hierin juist hebben gehandeld, blijkt uit het kort geding van de HdS. Identiteit heeft tijdens de rechtszaak geen enkele rol gespeeld.’’

De advocaat van de gemeente verweet de HdS een slecht verliezer te zijn en gebruik te maken van gelegenheidsargumenten. Bovendien stelde ze dat de HdS zich slecht had voorbereid op de aanbesteding. Onderschrijft u dat?

,,Natuurlijk heb ik als verantwoordelijk wethouder vooraf het pleidooi van de advocaat gelezen. Maar vergeet niet dat een kort geding een juridisch gevecht is, waar het er fel aan toe kan gaan. Over en weer trouwens. Over de inhoud van het kort geding kan ik verder kort zijn. De rechter heeft de HdS op alle punten in het ongelijk gesteld. Die uitspraak laat aan duidelijkheid niets te wensen over.’’

Toch nog even terug naar de identiteit. De gemeente Bunschoten heeft in haar bestek zwart op wit staan dat ze een overeenkomst sluit met tenminste één partij die identiteitsgebonden zorg kan leveren. Waarom Bunschoten wel en Barneveld niet?
,,Omdat dit juridisch niet houdbaar is. Je bevoordeelt dan bepaalde organisaties en dat mag niet. Ik heb aanwijzingen dat het gemeentebestuur van Bunschoten blij is dat niemand een kort geding heeft aangespannen. Als dat wel was gebeurd, weet ik wat de uitspraak van de rechter was geweest.’’

Waarom heeft Barneveld niet gekozen voor het Zeeuwse model, zoals veel andere gemeenten? Je legt vooraf een uurtarief vast waar de inschrijvers onder moeten blijven, stelt goede kwaliteitseisen en alle zorgaanbieders die zich daaraan houden mogen meedoen. Daarmee had u veel onrust kunnen voorkomen.
,,Ook daarbij is het zeer de vraag of het juridisch houdbaar is. Onze adviseurs hebben daar grote twijfels over. Als gemeente zijn we door de landelijke overheid verplicht om Europees aan te besteden met als doel meer marktwerking (concurrentie) in de zorg te krijgen. Met het Zeeuwse model gaan alle aanbieders vanzelfsprekend vlakbij het maximale uurtarief zitten en waar is dan de marktwerking? Natuurlijk gaat het niet alleen om de prijs, maar van enige marktwerking wordt niemand slechter.’’

Waarom is gekozen voor drie aanbieders?
,,Omdat we in Barneveld drie grote aanbieders hadden: HdS, Icare en RST. Wij dachten: die kennen de markt en hun klanten en hebben in een aanbesteding de meeste kans om overeind te blijven. Bovendien houd je de markt scherp door slechts drie partijen toe te laten.’’

De HdS is nu onderaannemer van De Nieuwe Zorg Thuis, Icare werkt samen met de reformatorische zorgaanbieder RST Hulpverleners en Amant heeft de Zorggroep Ena en Thuiszorg Perfekt als onderaannemers. Eind goed, al goed?
,,Iedereen in Barneveld kan de zorg krijgen die hij of zij wil, waarbij ook de identiteitsgebonden zorg volledig tot zijn recht komt.’’

Is de relatie met de HdS weer hersteld?
,,Kort na de uitslag van het kort geding heb ik gebeld met directeur Tom van den Belt van de HdS en onmiddellijk gezegd: ,,We moeten verder, ook met de HdS.’’ Daarna hebben we een openhartig gesprek gevoerd.’’

De contracten met Icare, Amant en De Nieuwe Zorg Thuis lopen officieel op 1 januari volgend jaar alweer af. Komt er dit jaar weer een aanbesteding?
,,We hebben de mogelijkheid om het contract drie keer met een jaar te verlengen. De reden om te kiezen voor een eenjarig contract was dat we indien nodig snel bij kunnen sturen. De eerste evaluatie hebben we inmiddels door de beoordeling van de rechter gehad en die was positief. Ik zie dan ook geen reden om dit jaar opnieuw aan te besteden. Natuurlijk moet dat nog besproken worden in het college en wil ik ook de gemeenteraad commentaar vragen. We moeten binnen een paar maanden besluiten of we het contract met deze drie partijen laten doorlopen. Persoonlijk zet ik de ambtelijke capaciteit liever in voor de uitvoering van het WMO-beleid dan voor een nieuw, tijdrovend aanbestedingsproces. Dat kost bakken tijd, terwijl we er juist zijn om de mensen te helpen.’’

Bron: Barneveldse Krant, 7 februari 2007