De afgelopen maanden heeft de gemeenteraad van Barneveld in samenwerking met wijkplatforms een aantal debatten over omgangsnormen en –waarden georganiseerd. Het doel van de debattenreeks was om die gemeenschappelijke omgangswaarden- en –normen te stimuleren.

Veel bewoners hadden hieraan gehoor gegeven en zo konden er leuke en interessante discussies gevoerd worden. Tijdens de debatten is gesproken over de verantwoordelijkheid die buurtbewoners en overheid hebben. Ook is naar voren gekomen dat bewoners van de Gemeente Barneveld elkaar op gedrag willen aanspreken.

Op basis van de resultaten van de verschillende debatten wordt een raadsnotitie opgesteld. Daarin zullen een terugkoppeling en aanbevelingen gegeven worden.

Lees hieronder een gedeelte van een artikel uit de Barneveldse Krant waarin Ed Blankenstijn, een van de initiatiefnemers aan het woord komt en terug blikt op de afgelopen waarden en normendebatten.

Mensen laten nadenken over hun gedrag, en de gevolgen daarvan voor een ander. Het doel van de waarden- en normendebatten die vorige maand door gemeente en wijkplatforms werden georganiseerd. Het was soms moeilijk om van de praktische zaken af te wijken, maar Leendert de Knegt, Kees van der Werf en Ed Blankenstijn kijken met tevredenheid terug op de waarden- en normendebatten die in april en mei door de gemeente werden georganiseerd. ,,Aan het begin van de debatten ging het vooral over de kleine zaken als hondenpoep of losliggende stoeptegels. Het was moeilijk om het debat breder te trekken, te praten over het eigen gedrag. Aan het einde lukte dat aardig. Toen merkte je dat mensen gingen nadenken over hun eigen doen en laten.”

Mensen zijn niet meer in staat hun eigen problemen op te lossen, kijken direct naar de overheid als er iets aan de hand is. Met de debatten wilden we inwoners bewust maken van de eigen verantwoordelijkheid. ‘Wat kan ik zelf aan de problemen in de buurt doen?, moet de gedachte zijn. Burgers moeten af van dat vingertjewijzen naar de gemeente.” Maar, zo zegt Van der Werf, de gemeente moet zelf ook het goede voorbeeld geven. ,,Om vertrouwen te wekken bij de burgers moet de overheid haar taken goed uitvoeren.” Het kan dan om heel praktische zaken gaan, zegt Leendert de Knegt die voor de SGP in de raad zetelt. ,,Als de buurman de behoefte van zijn hond laat liggen, moet je daar naartoe stappen. Mensen moeten zulke dingen tegen elkaar kunnen zeggen, maar zijn daar meestal terughoudend in.” Wat ze tegenhoudt, is de kans op een agressieve reactie. ,,Het is vooral de angst voor ruzie, bangheid voor een negatieve reactie. Met de debatten wilden we aanzet geven tot een andere samenleving waar mensen zulke dingen tegen elkaar kunnen zeggen zonder bang te zijn voor ruzie. Dat is nog belangrijker dan de discussie of je wel of niet je hond op straat de behoefte laat doen.”

Een grote uitdaging in een land waar mensen steeds meer verwachten van een overheid, en niet eerst naar zichzelf kijken. ,,Het is een proces van opvoeden”, vertelt Van der Werf. ,,Mensen doen het niet uit zichzelf, daar hebben ze een overheid voor nodig. Maar je moet ook geen totalitaire staat worden: deze debatten zijn een aanzet, wat erop volgt moet uit de mensen zelf komen. Dat is de eigen verantwoordelijkheid. Dat kun je bijvoorbeeld bereiken via wijkplatforms. Als die goed functioneren, kan dat veel betekenen voor een betere samenleving.”

De raadsleden zien het debat vooral als goede zelfreflectie. Ed Blankenstijn, voor de ChristenUnie lid van de Barneveldse gemeenteraad: ,,Je merkte in de debatten dat inwoners nadachten over hun eigen gedrag, terwijl ze de avond begonnen met het melden dat ze zich zo irriteren aan hondenpoep van een ander. Vooral bij het jongerendebat zag ik dat: op die avond dachten de jongeren echt na ver hun gedrag. Het was een eerlijk debat waarin sommigen ook toegaven dat ze wel eens fout zaten.”

Wat met de debatten uiteindelijk bereikt moet worden, is dat mensen in de toekomst beter met elkaar omgaan. De discussieavonden zijn een eerste aanzet tegen de huidige verharding, veroorzaakt door individualisering. Op den duur, zo zegt Van der Werf, moet een wijk weer een toonbeeld worden van sociale rust. ,,Vroeger had je tante Mien. Die was wijkoudste en stond boven iedereen, had gezag in de wijk. Er was bijna nooit rotzooi of ruzie, en als het er al was, werd het snel bijgelegd. De rol van tante Mien is nu geformaliseerd door de overheid met bijvoorbeeld wijkbeheerders. Op den duur moeten we weer terug naar een tijd van de echte tante Mien. Dat het weer normaal is elkaar te groeten en de hondenpoep van de straat te halen.”

Ook in Oldenbarneveld moeten mensen elkaar weer aanspreken op het gedrag. In deze wijk in Barneveld-Midden is de afgelopen tijd een conflict ontstaan tussen gebruikers van het nieuwe Oldenbarneveldplein en omwonenden. ,,Het werd daar op een gegeven moment zo druk met kinderen, dat er overlast ontstond”, zegt Blankenstijn. ,,Het is zelfszo dat bewoners uit andere wijken hun kinderen daar afzetten. Omwonenden klaagden over de ballen van voetballertjes die steeds in de tuin terechtkwamen of het geluidoverlast. Ook liepen kinderen rond middernacht nog op straat.” Van der Werf: ,,Er is een grote kloof ontstaan in Oldenbarneveld. Mensen spreken elkaar daar ook niet meer aan op het gedrag. Ik vind dat dat gewoon moet: je kind ‘s nachts buiten laten lopen, is niet normaal. Daar moet je als buur wat van zeggen.” Met het debat voor de wijk Oldenbarneveld is daar een eerste aanzet toe gegeven, vindt Leendert de Knegt. ,,De debatavond was het begin van de dialoog. Mensen moeten het nu ook zelf gaan doen, en elkaar niet uit de weg gaan.”