Tijdens de raadsvergadering van januari werd het rapport van de Rekenkamercommissie over handhaving in de gemeente Barneveld besproken. Aanleiding van het onderzoek was de vraag of het College wel goed handhaaft wanneer er illegale situaties worden geconstateerd, zoals bijvoorbeeld  illegaal gebouwde schuren, gebouwen die niet helemaal op de juiste plek zijn gebouwd, of gebouwen die qua vorm en grootte afwijken van wat er vergund is. Dit rapport was eind 2014 al besproken, maar het college had de behoefte de Raad eerst meer te laten zien over handhaving in de praktijk voordat de Raad zou beslissen over de aanbevelingen.

Logischerwijs moet het college handhaven wanneer blijkt dat een bouwsel op illegale wijze is neergezet. Het doel hiervan is dat het bouwsel wordt weg gehaald of aangepast, zodat de illegale situatie opgeheven wordt. Toch kunnen er in de praktijk situaties zijn waar handhaving niet voor de hand ligt. Daarnaast verplicht de wet het College om eerst te onderzoeken of aan legalisering van de situatie meegewerkt kan worden.

Het dilemma dat bij handhaving komt kijken is dat je enerzijds wil dat het college streng en consequent handhaaft. Als overheid moet je betrouwbaar zijn en je dus houden aan het beleid dat je zelf ingesteld hebt. Anderzijds moet het College niet handhaven wanneer dit niet billijk is. Wanneer rechters moesten beslissen over handhavingszaken dan vonden ze bijvoorbeeld dat er geen sprake van handhaving kon zijn wanneer duidelijk was dat iemand zeker een vergunning zou krijgen als hij die had aangevraagd, of dat de legale situatie op korte termijn vanzelf zou herstellen of als de gevolgen van handhaven buitensporig groot zouden zijn in verhouding tot het te bereiken doel.

Daarnaast is het gangbaar dat gemeenten prioriteiten stellen als het gaat om wat voor soort zaken actief gehandhaafd worden. Zaken die laag op de prioriteitenlijst staan worden alleen gehandhaafd als een belanghebbende hier om verzoekt. Ook de gemeente Barneveld heeft een dergelijke lijst.

Als ChristenUnie vinden we dat de rekenkamercommissie goede aanbevelingen heeft gedaan. Allereerst adviseert het rapport dat het college een lijst gaat bijhouden van situaties waarin ze niet handhaaft. Als ChristenUnie zijn we het hier wel mee eens. Wel heeft raadslid Lukas Scheijgrond hier tijdens het debat een motie over ingediend met als wens dat dit na een jaar geëvalueerd wordt. Doel van de evaluatie is om input te krijgen voor beleidsaanpassing, maar ook om opnieuw een keuze te maken of we door willen gaan met het laten opstellen van de lijst, of dat degene die die lijst bijhoudt meer tijd moet besteden aan daadwerkelijke handhaving.

Daarnaast heeft de rekenkamercommissie geadviseerd consequent te handhaven. Daarbij laat ze ruimte om, in uiterste gevallen, af te wijken van het beleid. Dergelijke afwijkingen moeten dan aan de Raad gemeld worden. Onze fractie is het met deze lijn eens. Een amendement van SGP, CDA, VVD en Henk van den Brink dat de flexibiliteit voor het college benadrukt, heeft onze fractie niet gesteund. Het college heeft al ruimte om af te wijken wanneer dat moet en het aannemen van een dergelijk amendement geeft vooral het signaal af dat het College zich niet aan het beleid hoeft te houden. Dat vinden we een verkeerd signaal.

Wel is onze fractie het niet helemaal eens met de aanbeveling om het contact tussen wethouder en handhavingsambtenaar aan banden  te leggen. Wij zijn het er mee eens dat de ambtenaar vrijuit zijn advies moet kunnen geven aan het College, zonder inmenging van de wethouder, maar uiteindelijk wordt de wethouder verantwoordelijk gehouden voor de genomen besluiten. Deze moet dus de ruimte hebben om te handelen. Daarover heeft onze fractie een amendement ingediend.

Bij de stemming is onze motie aangenomen. Bij het amendement van SGP e.a. staakten de stemmen. Daarom moet er tijdens een volgende vergadering opnieuw gestemd worden over dit amendement. Dan wordt er ook over ons amendement en het totaal van de aanbevelingen gestemd.

Onze fractie vindt het belangrijk dat de overheid betrouwbaar is en dat het college consequent handhaaft. Dat neemt niet weg dat het college soms uitzonderingen moet maken. Dan moet ze die wel met de Raad delen. De aanbevelingen die gedaan zijn door de rekenkamercommissie vinden we daarom grotendeels waardevol.