MdV,

Inleiding
De afgelopen weken hebben de kranten bol gestaan van de artikelen over de gevolgen van de voorgenomen bezuinigingen in onze gemeente. Verhalen die aangeven hoe ingrijpend de keuzes zijn die we als gemeenteraad vandaag moeten maken. De keuzes die we vandaag moeten maken, zijn niet eenvoudig, maar zijn wel keihard nodig. We moeten bijna 10% uit onze begroting schrappen en dat, terwijl we maar op ongeveer een kwart invloed hebben. Een grote opgave dus. 

Visie ChristenUnie
De ChristenUnie staat voor Christelijk Sociale politiek. Onze visie op de samenleving is dat mensen leven in relatie tot God en hun medemensen. Dat betekent leven in afhankelijkheid en verantwoordelijkheid. Dat betekent iets ontvangen en iets geven. Christelijk sociale politiek is gericht op het beschermen van leven en op het samenleven op het publieke terrein.

De overheid moet erop toezien dat er voor kwetsbare personen en groepen in de samenleving voldoende mogelijkheden tot ontplooiing zijn. Niemand mag worden buitengesloten. Dat maakt politiek en bestuur tot een zaak van dienstbaarheid. Politieke macht komt tot haar bestemming als zij de gerechtigheid dient. 

Juist in tijden van bezuinigingen is het belangrijk een heldere visie te hanteren. Aan de ene kant willen wij dat de overheid de kwetsbare groepen blijft helpen en beschermen, aan de andere kant moeten inwoners, ondernemingen en maatschappelijke verbanden hun eigen verantwoordelijkheid kennen en ook nemen.

Het coalitieakkoord
We praten vandaag over de Ontwerp Programmabegroting 2011. Kadernota en begroting ineen. Maar ook de vertaling van het coalitieakkoord in een meerjarig financieel perspectief. De keuzes die we in het coalitieakkoord hebben gemaakt, zijn door het College vertaald in de meerjarenbegroting.

Ik noem u een aantal, voor de ChristenUnie belangrijke, keuzes uit het coalitieakkoord:

-       We letten op de belangen van zwakkeren in onze samenleving
-       We willen armoede voorkomen
-       We willen benutting van openbare gebouwen voor buurt- en wijkvoorzieningen
-       We geven grote prioriteit aan onderwijshuisvesting
-       We willen een duurzame samenleving overdragen aan de volgende generaties
-       We blijven ons inzetten voor goed Openbaar Vervoer
-       We richten ons op het afmaken van lopende projecten

Keuzes die uitstekend aansluiten op de speerpunten van de ChristenUnie:

• Sámen buurt zijn,
• Sámen duurzaam bouwen en
• Sámen zuinig zijn op ons buitengebied. 

De Begroting
Zoals gezegd: er moet fors bezuinigd worden. Na het bekend worden van het regeerakkoord in Den Haag, waarbij de korting op het Gemeentefonds leek mee te vallen, kwam terecht de vraag of er nog wel zoveel bezuinigd moet worden. De ChristenUnie is met het College van mening dat we moeten vasthouden aan het bedrag van 8,2 miljoen euro. Er wordt namelijk ook nog een forse korting op de specifieke uitkeringen verwacht en daarmee is de kans groot dat de meevaller in de Algemene Uitkering geheel teniet wordt gedaan.

Als we de begroting naarst het coalitieakkoord leggen, zien we dat het College er uitstekend in is geslaagd dit akkoord in de begroting te vertalen. Ik noem u een aantal zaken.

1. Allereerst wordt behoorlijk diep in eigen vlees gesneden. Het gemeentelijk apparaat draagt zelf 3,2 miljoen euro bij aan de bezuinigingen
2. De Onroerende Zaken Belasting wordt slecht met het verwachte inflatiepercentage aangepast. De bezuinigingen worden dus niet doorgeschoven naar onze inwoners.
3. De voorzieningen in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning worden nagenoeg geheel in stand gehouden. Een beperkte aanpassing, kleine woningaanpassingen, goedkoper dan 300 euro moet zelf worden betaald, is acceptabel, ook voor de WMO-raad
4. Inwoners met een minimuminkomen kunnen ook de komende jaren op de steun van de gemeente blijven rekenen.
5. Ook in tijden van bezuinigingen blijft het College aandacht besteden aan het milieu.
6. We blijven via goede onderwijshuisvesting investeren in onze jeugd.
7. Een aantal belangrijke lopende projecten worden afgemaakt: ontwikkelen bedrijventerreinen, station Barneveld Zuid, tunnel onder het spoor bij Harselaar, de rondweg rond Voorthuizen.

Om tot een bedrag van 8,2 miljoen te komen, zal er – naast het snijden in eigen vlees – ook een aantal ingrijpende maatregelen genomen moeten worden.

1. Zo zullen de waarderingsubsidies in 2 jaar tijd afgebouwd worden, verenigingen zullen op zoek moeten gaan naar alternatieve financiering. Dat zal niet meevallen, maar aan de andere kant zijn waarderingsubsidies nooit bedoeld geweest voor permanente ondersteuning van verenigingen.
2. De korting op de subsidie voor de bibliotheek is ook aanzienlijk. Het wordt een hele opgave voor de directie om deze bezuiniging te verwerken. De ChristenUnie wil echter niet dat er vestigingen worden gesloten. Samen met SGP, CDA en VVD dienen we hiervoor een motie in. We willen de wethouder verder vragen zich in te spannen om de tariefstijgingen binnen de perken te houden.
3. De muziekschool krijgt ook substantieel minder geld. Dat zal ook de nodige consequenties hebben. Wij gaan er vanuit dat bij de bezuinigingen eerst gekeken wordt naar interne besparingsmogelijkheden, zoals efficiënter werken en het vergroten van de groepen. Bezuinigingen mogen zeker niet niet een-op-een in tariefsverhoging verwerkt worden.
4. Een andere in het oog springende bezuiniging binnen het programma Onderwijs is het stopzetten van de bijdrage voor het Biologisch Centrum. Het zou mooi zijn als de wethouder met betrokken partijen, maar ook met de scholen voor voortgezet en middelbaar onderwijs, tot een oplossing of een alternatief zou kunnen komen.
5. De 10% korting die de welzijnsorganisaties krijgen, zijn in het licht van de algehele bezuinigingsoperatie goed te verdedigen. In dit verband herinneren wij ons een opmerking van de financieel manager van de Permar, in de commissie Samenleving van afgelopen juni, dat Permar zich alvast voorbereidt op een korting van 10% en dat ook logisch vond. We willen het College vragen actief te overleggen met betreffende organisaties over de manier waarop de bezuiniging wordt doorgevoerd en de raad hierover actief te informeren.
6. In de begroting wordt op diverse plaatsen nog uitgegaan van een taakstellende bezuiniging. In gewoon Nederlands betekent dit dat het College nog niet exact kan aangeven waar er precies bezuinigd gaat worden. Bij zo’n grote bezuiniging is het logisch dat er nog veel uitgezocht moet worden, in paar maanden tijd lukt dat gewoon niet. Als ChristenUnie zijn we erg benieuwd naar de verdere invulling van de bezuinigingen. U kent onze visie, u kent het coalitieakkoord, die zullen voor mijn partij leidraad zijn bij de beoordeling van de voorstellen, waar het College de komende tijd mee zal komen.

Het Schaffelaartheater
In december 2005 heeft de Raad bij meerderheid gekozen voor de realisatie van het Schaffelaartheater. Alleen de SGP en de ChristenUnie waren tegen. Mijn fractie heeft toentertijd tegen dit voorstel gestemd omdat we vonden dat er op een transparante manier aanbesteed moest worden, we geen commercieel gebruik van het theater op zondag wilden en we grote twijfels hadden over de exploitatie.

 Meestal is het fijn om gelijk te krijgen. In dit geval is dat niet zo. We praten vandaag over forse bezuinigingen en dan komt het wel heel erg ongelegen dat zich juist nu dit tekort aandient. Het tekort is bovendien groter dan wat in 2005 door de experts werd verwacht.

In samenleving wordt verontwaardigd gereageerd op dit tekort. Men kijkt naar de bezuinigingen en zegt: ‘aan de ene kant geen of fors lagere subsidies voor verenigingen, bibliotheek en muziekschool en aan de andere kant wel geld voor het theater.’ Logisch. Dit is een moeilijk verhaal. Van de wethouder begrepen we vorige week dat het failliet laten gaan van Schaffelaartheater BV nog veel meer geld zou kosten. Nu het tekort aanzuiveren betekent dus: erger voorkomen.

De ChristenUnie is er nog niet van overtuigd dat er sprake is van een structureel tekort van 200 duizend euro. Wij willen dat het College zijn uiterste best gaat doen om de tekorten te laten verdwijnen of ze zo klein mogelijk te maken. Ook over de voorwaarden voor het toekennen van de subsidie willen we graag met College en Raad doorpraten. Het College stelt voor dit in januari 2011 te doen. Dat is wat ons betreft prima.

Ten slotte
Het zijn moeilijke tijden. Er wordt veel gevraagd van onze samenleving. De mega-bezuiniging heeft grote impact op de gemeentelijke organisatie en op de samenleving. Juist in deze tijd komt het aan op het maken van de juiste keuzes. De ChristenUnie steunt de lijn die het College in de begroting heeft uitgezet. 

We wensen onszelf als Raad, maar ook het College, de ambtenaren en onze samenleving Gods onmisbare zegen toe bij het uitvoeren van de plannen die we vandaag bespreken.