Voorzitter,

 

Zelden hebben gemeentelijke plannen de Barneveldse samenleving zo in beroering gebracht als de programmabegroting van 2005. Wij ontvangen brieven van allerhande instanties en verenigingen die zich in de meeste gevallen ook nog eens emotioneel uiten. En het aantal insprekers brak vandaag een record. Een goed voorbeeld van betrokkenheid van de burgers bij de politiek, -dat terzijde- maar we zouden wensen dat daarvoor een andere oorzaak was.

 

De oorzaak is bekend: de korting op het gemeentefonds die voor de gemeente deze keer wel heel ongunstig uitpakt en tegelijkertijd toch ook wel de verminderde financiële weerstandspositie nu er zoveel projecten in uitvoering zijn of nog in gang gezet zullen worden.

In meerdere opzichten zijn gemeenten het slachtoffer van cadeautjes (lees: bezuinigingen) in Den Haag die bovendien van in mooi ogend pakpapier worden aangeboden. Grotere zelfstandigheid voor de gemeente, die staat dicht bij de burger en kan daarom maatwerk leveren en dus met minder middelen hetzelfde bereiken als voorheen.

Het is terecht dat de burgemeester en anderen daar in VNG-verband tegen geprotesteerd hebben. Maar zou het helpen, want we doen het al langer. Hopelijk holt de gestage druppel de steen uit.

 

Maar we zitten er wel mee, want de begroting moet uiteindelijk wel ergens op nul uitkomen. Het is een moeilijke uitdaging en uit de reacties van alle betrokken in dit huis blijkt ook wel dat iedereen daarbij  -en terecht natuurlijk- zijn eigen vertrekpunt kiest. Ook de ChristenUnie vindt het deze keer een zware klus.

 

Naar onze mening heeft het college de pijn te snel en te direct bij de burgers neergelegd. Dat is ook de oorzaak van veel commotie. Een nadeel daarbij is het zo plotseling komt en er nauwelijks tijd is geweest om bijv. gesubsidieerde instellingen voor te bereiden, laat staan met hen te overleggen. Zij kunnen er nauwelijks tijdig op inspelen.

Dat geldt ook nog eens voor de politieke partijen. Iets meer rust in de toekomst zou ons welkom zijn.

 

Het college had daar eveneens last van, maar is er toch in geslaagd op de eerste beschouwingen en de vele vragen te reageren. Veelal adequaat, maar meer dan eens ook slordig. Zo weten wij nog steeds niet of de WVG nog zal worden ingezet in Barneveld en of de subsidiekorting nu 5,7 of 6,7% is. De eerste vraag is van groot belang bij de grondpolitiek en de tweede raakt direct de begroting.

 

Hoofduitgangspunten voor de ChristenUnie zijn geweest: eerlijkheid en zo weinig mogelijk lastenverzwaring voor de mensen. Als er dan pijn geleden moet worden  -en dat is onvermijdbaar-  zorg er dan voor dat die naar billijkheid wordt verdeeld. Zijn er hogere lasten voor de burger? Dan ook voor de gemeente! Moet er buiten gesneden worden? Goed, maar dan ook binnen. Dat geldt ook voor raadsleden. En dat is nu precies wat er in onze ogen te weinig gebeurt.

Daarom stellen wij voor het ambtenarenkorps in te krimpen –dat hebben we in voorgaande jaren ook al gedaan- en gaan wij een stuk verder dan het college voorstelt. Daarmee kan de gemeente ook een goed signaal afgeven. Daarbij is voor ons de insteek niet dat dat best kan, omdat er wel wat harder gewerkt kan worden of dat men zich bezig houdt met minder belangrijke zaken. Integendeel. Ik hoor de laatste jaren trouwens weinig tot geen ambtenarenmoppen meer en dat is een goed teken. Maar er gaat wel een prikkel vanuit om ons enerzijds te bezinnen op het takenpakket en anderzijds zo effectief en efficiënt mogelijk te werken. Bij meerdere partijen is die gedachte gaan leven en die kant moet het deels ook op. Dat de VVD daarbij een getal van 40 noemt is wel erg buiten proportie. Dat schaad je o.i. direct belangrijke taken.

Het voorstel van de CU is, met drie per jaar en dan ook nog eens zonder gedwongen ontslagen, een stevige bezuiniging door te voeren waarbij werkendeweg een bezinning op de taken kan plaatsvinden. Laten we voorzichtig, maar wel structureel taken gaan herschikken. Met welke taken zouden we kunnen stoppen? De insteek van de VVD op dat punt spreekt ons aan. Wij proeven een verlangen om er meer uit te halen en constateren ook meer bereidheid daartoe.

 

Het komt straks natuurlijk vooral aan op de dekking. Wij twijfelen aan het plan van het CDA om de reserves minder te vullen. Dat geen rente toerekenen de koopkracht vermindert, is duidelijk. Dat geeft het college helder aan. Maar dat, en nu heb ik het over de ractie van het college, de andere helft toegevoegd moet worden om  fluctuaties op te vangen vinden wij vaag. De reserves worden heel verschillend ingezet en hebben ook een variatie aan omloopsnelheid. Misschien liggen hier dan toch mogelijkheden. Of niet, maar dan verwachten wij straks een nadere verklaring van het college.

Over de mogelijkheid van uitbesteden zijn wij sceptisch. Op korte termijn lijkt een particulier bijv. het groenbeheer wel goedkoper te kunnen uitvoeren, maar houdt men dat vol en blijft de kwaliteit dan gelijk. Als we deze kant op zouden moeten, moeten we goed weten wat we willen en hoe we het willen.

 

Het is duidelijk dat de burgers niet kunnen worden ontzien. Deze keer zorgt de afvalstoffenheffing vooral voor de verzwaring. Wij vinden een sprong in een keer naar hoogste niveau wel erg abrupt en steunen een fasering. Vooral mensen met een kleine portemonnee worden fors getroffen. Een onderzoek naar pasjes voor het wegbrengen van grof vuil lijkt ons het overwegen waard. Wij stellen nu niet voor het meteen in te voeren. We hopen straks bovendien zo uit te kunnen komen dat ook bij de OZB billijkheid kan worden toegepast.

 

Er wordt ook bezuinigd op taken. Met enkele heeft de CU veel moeite.

Bij veiligheid moeten we niet achteruit gaan lopen. Daarom aan de slag met maatregelen voor m.n. veiliger verkeer. Ook op de brandveiligheid kan niet worden ingeteerd. Het college stelt n.b. dat men geen zicht heeft op veilige situaties als de inhaalslag bij de gebruiksvergunningen achterwege blijft. Nou, hoe kun je dan hier gaan bezuinigen? Wij nodigen u zo meteen uit het anders te doen.

De zwakken mogen zeker niet de pineut zijn. Vluchtelingen, minder validen, schoolkinderen: geef ze een warmere jas bij koud weer. De bouw van scholen voor zowel Christiaan Huygens als voor Van Lodenstein willen wij van harte steunen.

Bij de voorgestelde korting op Vluchtelingenwerk heeft u wel wat uit te leggen. Uw antwoord is een opsomming van zaken waarover dan gelukkig toch nog is gesproken, maar allerminst een onderbouwing van uw keuze. Zo’n forse korting kan volgens ons echt niet.

Erosie kunnen de kleine kernen niet verdragen. Voorzieningen moeten juist dáár niet verder achteruit en een kern als De Glind moet niet als het jongste kind behandeld blijven worden.’ Afhankelijk van de discussie overwegen wij hiervoor een motie in te dienen.

Ook het netwerk van verenigingen –al kan het best een stootje hebben; er is daar veel creativiteit- moet niet verder worden aangetast. Het verenigingsleven, inclusief de vrijwilligers,  moet wel blijven bloeien. Verdergaande korting zal de CU daarom afwijzen.

 

Voorzitter,

Wij hebben onze eerste termijn afgesloten met de oproep meer met elkaar samen te werken. Dat punt was o.i. voor verbetering vatbaar. Het is deze week gelukkig wel gebeurd en het resultaat is hopelijk een stapel voorstellen die hanteerbaar is. Daar waar wij niet met anderen konden meegaan, of anderen met ons, komen wij met enkele amendementen en een motie.

Over ons totaaloordeel laat ik me nu nog niet uit, maar het is zeker onze wens straks aan de begroting onze steun te kunnen geven. Deze dag zal het leren.